Hizmet (Uygulama) Alanlarına Göre Rehberlik Türleri

Uzman Öğretmenlik Eğitim Programı ve Başöğretmenlik Eğitim Programı: Özel Eğitim ve Rehberlik - Hizmet (Uygulama) Alanlarına Göre Rehberlik Türleri

Eğitim Alanında Rehberlik

• Günümüzde rehberlik hizmetlerinin en yaygın olduğu alan eğitimdir.

• Çağdaş eğitim sisteminde rehberlik hizmetleri, Ö.K.H.’nin kapsamında yürütülmektedir.

• Okullarda ve okullar arasında koordinasyonu (eşgüdümü) sağlamak için farklı kurumlarda da (RAM, çıraklık merkezi vb.) verilebilen bir hizmettir.

• Amaç; bireylerin kendi yeteneklerini, ilgi ve ihtiyaçlarını tanımasını sağlayarak, sağlıklı kararlar verip bir bütün olarak gelişimlerine (tümel gelişim) yardımcı olmaktır. Böylece okula ve çevreye uyum sağlamak kolaylaşacaktır.

• Türk eğitim sisteminin genel amaçlarına uygun bireylerin yetiştirilmesine yönelik çalışmaları içerir.

• Formel eğitimin (örgün ve yaygın) yapıldığı tüm kurumlarda verilebilecek bir hizmettir.

• Örgün eğitimdeki hizmetler okul öncesinden başlayarak yüksek öğretimin (üniversite) sonuna kadar devam eder.

• Okullarda ve üniversitelerde olduğu gibi dersanelerde ve sürücü kurslarında da (yaygın eğitim) eğitimle ilgili rehberlik çalışmaları yapılmaktadır.

• Eğitim ortamına alıştırma (oryantasyon), kütüphanelerden yararlanma, öğrenme güçlüklerini yenme, akademik başarıyı arttırma, eğitsel planlamalar yapma vb. eğitimle ilgili hizmetleri içerir.

• Eğitim kurumlarının özelliklerine, imkânlarına ve hedeflerine göre farklı etkinlikler düzenlenebilir (esneklik).

• Ancak rehberliğin ilkeleri değişmez.

Sağlık Alanında Rehberlik:

• Bireylerin hastalanmamaları için koruyucu bilgiler edinmeleri, hastalandıklarında ise nasıl bir yol izlemeleri ve hangi kurumlara nasıl başvurabilecekleriyle ilgili hizmetleri içerir.

• Bu hizmetler genellikle sağlık kurumlarında verilir. Hastane, sağlık ocağı, poliklinik, diyaliz merkezi, rehabilitasyon merkezi vb.

• Sağlıklı ilgili afişler, broşürler ve tanıtım videoları ile de bilgilendirmeler yapılabilir.

• Sağlık alanındaki rehberlik çalışmalarında “bilgi verme” hizmeti ön plana çıkmaktadır.

• Sağlıkla ilgili konulardan bazıları; alkol ve sigara alışkanlıkları, uyuşturucunun zararları, aile planlaması, AIDSden korunma yolları, bulaşıcı hastalıklar, kuş gribi, domuz gribi vb.

• Psikolojik danışma hizmeti de bireysel hizmetlerden biri olarak ön plana çıkmaktadır.

• Psikiyatri kliniklerinde psikolojik danışmanların bulunması ve okullarda ilk yardımla ilgili bilgilerin verilmesi sağlık alanındaki rehberlik uygulamalarından biridir.

• Koruyucu hekimlik (koruyucu sağlık hizmetleri) uygulamaları da bu alanın kapsamındadır (önleyici rehberlik anlayışı).

• Koruyucu hekimlik; bireysel ya da toplumsal olarak hastalıkların ortaya çıkmasını ya da ağırlaşmasını engelleyici önlemler üzerinde çalışan hekimlik dalıdır.

Sosyal Yarım Alanında Rehberlik:

• Sosyal (toplumsal) alanla ilgili hizmet veren kurumlardaki (huzur evleri, çocuk esirgeme kurumu, sosyal yardımlaşma ve dayanışma kurumu, Kızılay vb.) rehberlik hizmetlerini kapsar. Hayır kurumları da bu alanla ilgilidir.

• Huzurevleri korunmaya ihtiyacı olan yaşlıların temel gereksinimlerini karşılayan bir kurumdur.

• Bu tür kurumlarda da rehberlik eğitimi almış kişilerin bulunması, kurumların daha işlevsel (faydalı) olmasını sağlar.

Endüstri Alanında Rehberlik:

• İş ve işçi bulma kurumlarında, sanayi kuruluşlarında ve iş yerlerinde de rehberlik hizmetlerine ihtiyaç duyulmaktadır.

• İş arayan bireylere bilgi vermek ve kendilerine uygun meslekleri seçmelerine yardımcı olmak gibi hizmetleri içerir.

• İnsan kaynakları; işe uygun personelin seçilmesi ve görevlendirilmesine yardımcı olur.

• İş yerinde verimliliğin ve motivasyonun artmasıyla ilgili çalışmalar yapar.

• Mesleklerin çoğalması ve uzmanlaşmanın artması, çalışanların iş yerinde uyum sorunu yaşamalarına neden olmuştur.

• Bu tür durumlarda da rehberlik yardımı almaları gerekmektedir.

• Günümüzde sanayileşme hızla arttığı için, bu alanda da rehberlik uzmanlarına duyulan ihtiyaç gittikçe artmaktadır.

• Endüstri alanında en çok mesleki rehberlik çalışmaları ön plana çıkmaktadır.

Güvenlik ve Adalet Alanında Rehberlik:

• Ceza evleri, ıslah evleri, Türk Silahlı Kuvvetleri ve Emniyet Teşkilatı gibi kurumlarda verilen rehberlik hizmetleri kapsar.

• PDR mezunları askeriyedeki sağlık hizmetlerinde de (revir) görev yapabilmektedirler.

• Mahkemelerde boşanma avukatlarına yardımcı olmak amacıyla aile danışmanları da bulunmaktadır.

• Toplumun güvenliğini ve adalet sistemini koruyup geliştirmek için rehberlik uzmanlarına da ihtiyaç duyulmaktadır.