Natüralizm Akımı

Natüralizm, bilimsel realizmdir. Bu akımın amacı, olayları ve kişileri bir bilim adamı gözüyle, deneysel yöntemlerle incelemek; hayatın çirkin, iğrenç görünümlerini bile anlatmaktan çekinmemek; insan karakterini kalıtımla ve içinde yetiştiği çevreyle belirtmektir.

Realizme tepki olarak doğmayan, onun bir türevi olan natüralizmin kurucusu Emile Zola'dır. Zola, bu akımın ilkelerini “Deneysel Roman” adlı yapıtında açıklamıştır.

ÖZELLİKLERİ

1. İnsan ve toplumla ilgili olaylar, bilimsel determinizm (aynı olayların, aynı koşullarda aynı sonucu doğurması) yöntemiyle incelenir.

2. Kişiliğin yansıtılması için, biyolojinin soyaçekim yasalarından ve toplumbilimin kurallarından yararlanılır.

3. İnsan davranışları, soyaçekimden gelen içgüdü özellikleriyle açıklanır.

4. Sanatçının kişiliğini gizleyebilmek için, üslupçuluğa karşı çıkılır; kişiler, sosyal düzeylerine göre konuşturulur.

5. Sanat, toplumsal sorunların çözümü için bir araç olarak görülür; bu nedenle "toplum için sanat" anlayışı benimsenir.

6. Çevrenin insan yaşamındaki etkisini yansıtabilmek amacıyla, tiyatroda, dekora, kostüme, aksesuvara en ince ayrıntılarına kadar yer verilir.

BAŞLICA TEMSİLCİLERİ

E. ZOLA (1840 - 1902): Natüralizmin kurucusu ve kuramcısıdır. Kuramsal açıdan bir bilim adamı gibi davranmış, toplumsal hayatı ve çağdaş sorunları canlandırmada üstün

bir başarı göstermiştir.

Yapıtları: Meyhane, Germinal, Toprak, Eser, Gerçek, Nana, Para...

GONCOURT KARDEŞLER: Edmond (1822-1886) ve Jules (1830-1870) Goncourt, doğrudan yaptıkları gözlemlere dayanan nörotik tiplerin psikolojik incelemelerini, yapıtlarında

malzeme olarak kullanmışlardır.

Yapıtları: Manette Salomon, Journal, Germinie Lacerteux...

H. TAİNE (1828-1893): Yazarın "ırk ve çevre koşulları" üzerine ortaya attığı kuram, natüralistleri çok etkilemiştir.

Yapıtları: Zekâ, Sanat Felsefesi, Sanatta Ülküye Dair, Çağdaş Fransa'nın Kaynakları, XIX. Yüzyılda Fransa da Klasik Filozoflar...

A. DAUDET (1840-1897): Belgelere dayanarak çalışması, yazarı natüralistlere yaklaştırmıştır. Renklere ve biçimlere özen gösterdiği için şiirsel bir anlatımı vardır.

Yapıtları: Değirmenimden Mektuplar, Pazartesi Hikâyeleri, Sapho, Jack, Tarasconlu Tartarin...

G. DE MAUPASSANT (1850-1893): Karamsar bir bakışla yazmış, gözleme çok önem vermiş, yalın bir üslup kullanmıştır. Öykülerinde "olay" önemli bir yer tutar.

Yapıtları: Tombalak, Ayışığı, Küçük Raque, Bir Hayat, Güzel Dost, Ölüm Kadar Acı...

TÜRK EDEBİYATINA ETKİLERİ

Natüralizm, XIX. yüzyıl sonları ile XX. yüzyıl başlarında, Türk yazarlarını da etkilemiştir. Beşir Fuat, Nabizade Nazım ve Hüseyin Rahmi, bu etkiyi yapıtlarında ilk kez yansıtmışlardır.