Nisan Ayı Edebiyat Ajandası

1 NİSAN 1696: Abbé Prévost (Manon Lescaux)doğdu. 1918: Nigâr Hanım öldü. 1978: Ismayıl Hakkı Baltacıoğlu öldü. 1980: May Yayınları’nın kurucusu ve sahibi Mehmet Ali Yalçın öldü.

2 NİSAN 1840: Emile Zola doğdu. 1891: Ahmet Vefik Paşa öldü. 1948: Sabahattin Ali öldürüldü. 1985: Behiç Duygulu öldü.

3 NİSAN 1783: Washington Irving doğdu.

4 NİSAN 1774: Oliver Goldsmith öldü.

5 NİSAN 1588: Thomas Hobbes doğdu.

6 NİSAN 1327: Francesco Petrarca (22), Santa Clara kilisesi’nde güzel bir kadın gördü. Hayatı boyunca, “Laura” adını verdiği ve kimliğini hiç açıklamadığı bu kadın için 366 şiir yazacaktı. 7 NİSAN 1600: Baki öldü. 1770: William Wordsworth doğdu.

8 NİSAN 1763: Ragıp Paşa öldü.

9 NİSAN 1821: Charles Baudelaire, Paris’te doğdu. 1882: Dante Gabriel Rossetti öldü. 1951: Sadık Hidayet intihar etti: “Paris’te günlerce, havagazlı bir apartman aradı, Championnet caddesinde buldu aradığını; 9 Nisan 1951 günü dairesine kapandı ve bütün delikleri tıkadıktan sonra gaz musluğunu açtı. Ertesi gün ziyaretine gelen bir dostu, onu mutfakta yerde yatar buldu. Tertemiz giyinmiş, güzelce tıraş olmuştu ve cebinde parası vardı. Yakılmış müsveddelerinin kalıntıları, yanı başında, yerdeydi.” (Bozorg Alevî) 1988: Şevket Rado öldü.

10 NİSAN 1778: William Hazlitt doğdu.

11 NİSAN 1980: Yazar, folklor araştırmacısı ve radyo programcısı Ümit Kaftancıoğlu öldürüldü.

12 NİSAN 1712: Şair Nabi öldü. 1937: Abdülhak Hamit Tarhan öldü. 1967: İsmail Hami Danişmend öldü.

13 NİSAN 1893: Muallim Naci öldü. 1896: Mustafa Nihat Özön İstanbul’da doğdu. 1914: Orhan Veli Kanık doğdu. 1933: Polonyalı romancı Jerzy Kosinski doğdu. 1942: Ataol Behramoğlu doğdu.

14 NİSAN 1822: Sir Walter Scott, kral IV. George Edinburgh’u ziyaret ederken onu eğlendirdi. Kral, Scott’a bir cam kadeh hediye etti. Scott da kadehi ceketinin cebine koydu. Aynı gün daha sonra bu değerli parçanın üstüne oturdu ve onu kırdı. 1828: Noah Webster’ın anıtsal çalışması, hazırlanması 22 yıl süren American Dictionary of English Language, sonunda yayımlandı. Sözlükte “Amerikanizm” had safhadaydı Ğ daha önce herhangi bir sözlükte görülmeyen 12.000 yeni sözcük. 1889: Tarihçi Arnold Toynbee, Londra’da doğdu. 15 NİSAN 1755: Samuel Johnson’ın “magnum opus”u A Dictionary of the English Language yayımlandı. Johnson şöyle diyordu: “Sözlük saate benzer. En kötüsü hiç olmayanından iyidir, en iyisinin de doğru gitmesini bekleyemezsiniz.” 1843: Henry James doğdu. 1945: Pınar Kür doğdu. 1980: Jean Paul Sartre öldü.

16 NİSAN 1916: Behçet Necatigil doğdu.

17 NİSAN 1790: Benjamin Franklin öldü.

18 NİSAN 1580: Thomas Middleton doğdu. 1980: Suut Kemal Yetkin öldü. 1988: Oktay Rifat öldü. Ertesi gün, İlhan Berk günlüğüne şunları yazdı: “Oktay Rifat öldü. Dünya güzeli bir adamdı… Yazdıkları üstüne başına benzeyen o halis şairlerdendi. Cumhuriyet ilk klasiklerinden birini, dünya da büyük bir şairini yitirdi.”

19 NİSAN 1882: Charles Darwin öldü. 1993: Sabahattin Kudret Aksal öldü. Ölmeden önce “Batık Kent” adıyla yayına hazırladığı son şiirleri aynı yılın Kasım ayında çıktı (YKY).

20 NİSAN 1912: Dracula’nın yazarı Bram Stoker öldü. 1923: Oktay Akbal doğdu.

21 NİSAN 1816: Charlotte Brontë doğdu. 1973: Kemal Tahir öldü.

22 NİSAN 1724: Immanuel Kant, Prusya’daki Königsberg kentinde doğdu.

23 NİSAN 1564: William Shakespeare’in bugün Stratford-upon-Avon’da doğduğu sanılıyor. (1616 yılında aynı gün aynı yerde öldüğü ise kesin olarak biliniyor.) 1616: Shakespeare doğum yeri olan Stratford-upon-Avon’da (olası elli ikinci doğumgününde), Miguel de Cervantes Saavedra ise Madrid’de öldüler. 1695: Henry Vaughan öldü. 1943: Abdülkadir Bulut Anamur’un Akine köyünde doğdu.

24 NİSAN 1815: Anthony Trollope doğdu. 25 NİSAN 1976: Şevket Süreyya Aydemir öldü.

26 NİSAN 1731: Daniel Defoe öldü. 1936: Sami Paşazade Sezai öldü.

27 NİSAN 1759: Mary Wollstonecraft doğdu. 1932: ABD’li şair Hart Crane, bir Guggenheim bursu aldığı Meksika’dan gemiyle dönerken denize atlayarak intihar etti. 34 yaşındaydı. Moby Dick yazarı Herman Melville için yazdığı şiiri şu dizeyle bitirmişti: “Bu destan yaratan ulu gölgeyi deniz koruyabilir ancak.” (Cevat Çapan)

28 NİSAN 1925: T.S. Eliot, Faber & Faber’da, kendisini Lloyd Bank’taki sıkıcı işinden kurtaracak bir görevi kabul etti. 1926: (Nelle) Harper Lee Alabama’nın Monroeville kentinde doğdu. Putizer ödüllü romanı Bülbülü Öldürmek’teki (To Kill a Mockingbird) Dill için çocukluğundaki komşu çocuğu Truman Capote’yi örnek alacaktı.

29 NİSAN 1809: Sümbülzade Vehbi öldü. 1933: Yunanlı şair Konstantinos Kavafis, Mısır’ın İskenderiye kentinde 70 yaşında öldü. 30 NİSAN 1844: Henry David Thoreau, Concorde yakınında balık avlarken, kazayla 300 dönümlük bir ormanı yaktı, 2.000 dolarlık zarara yol açtı. 1877: Alice B. Toklas, San Francisco’da doğdu.