Paragrafta Yapı ve Yapı Unsurları

Her paragraf küçük bir yazı örneğidir. Onun da giriş, gelişme ve sonuç cümleleri vardır.

Giriş Cümlesi

Paragrafın konusunu ya da ele alınan kişiyi, olayı, durumu açıkça ortaya koyan ilk cümle giriş cümlesidir. Paragrafta anlatılardan, olayın, düşüncenin sırasına göre en önde gelen ve en genel düşünceyi içeren cümledir. Dil ve düşünce yönünden bağımsızdır, kendinden önceki bir cümleye bağlı değildir. Giriş cümlesinde kendinden önce herhangi bir açıklama gerektirecek zamir, bağlaç, edat gibi kelimeler bulunmaz. Ele alınan konuyla ilgili örnek ve ayrıntılara yer verilmez.

Gelişme Cümleleri

Giriş cümlesinden sonra gelen, ele alınan konunun çeşitli yollarla açıklandığı bölümdür. Konuyla ilgili ilgili yardımcı düşünceleri, belgeleri, örnekleri ve ayrıntıları içeren cümle ya da cümlelerdir. Bu bölümde karşılaştırma, örnekleme, tanık gösterme, sayısal verilerden yararlanma gibi düşünceyi geliştirme yollarına başvurulur.

Sonuç Cümlesi

Paragrafın tümünden çıkarılacak kesin yargıyı belirten, giriş cümlesinde verilen düşünceyi kanıtlayan, açıkça ortaya koyan son cümledir. Dil ve düşünce yönüyle kendinden önceki cümlelere bağlıdır. Bu yüzden sonuç cümlesi demek ki, sonuç olarak, öyleyse, özetle, bundan dolayı, bu yüzden, çünkü gibi bağlayıcı kelimelerle başlayabilir.

Çözümlü Örnek Soru

Aşağıdaki cümlelerin hangisi bir paragrafın ilk cümlesi olabilir?

A) Kendine güvenen insan riskleri göze alarak işe başlar.

B) Eserlerini beğenmeyişimin bundan başka nedenleri de var.

C) Yeni bir iş kurmanın böyle zorlukları olduğu doğrudur.

D) Çünkü ayakkabılarımı yolda gördüğüm gence vermiştir.

Çözüm: Yukarıdaki cümleleri incelediğimizde B, C ve D seçeneklerinde “bundan”, “böyle” ve “çünkü” ifadelerinin yer aldığını görürüz. Bu ifadeler kullanıldıkları cümleleri dil ve anlam yönüyle kendilerinden önce gelen cümlelere bağlar. Bu yüzden giriş cümlesi olamazlar. A seçeneğindeki cümle ise genel bir düşünceyi içerir. Dolayısıyla bu cümleye “giriş cümlesi” diyebiliriz. Cevap A seçeneğidir.