Türkçenin Ses Kuralları
Türkçe sözcüklerde(yansıma sesleri hariç)"f, h, j" ünsüzleri bulunamaz.
Örnekler :
Hava jale fakir
Havuz jandarma faaliyet
Hale jilet fakülte
Hayat jüri fanatik
Günah jimnastik fedai
Sabah jeolog fare
Helva jaluzi filiz
* Yansıma sözcükler bu kuralın dışındadır;
Fısıltı, fışkırmak, fırt, havlamak,
Kağan > hakan, Kangı > hangi, Kanı > hani
Türkçe sözcükler (yansıma sesleri hariç) c, f, h, j, l, m, n, p, r, ş, v, z ünsüzleriyle başlayamaz.
Örnekler :
Cadde lavivert parça vakit
Can laik pamuk vitamin
Cariye limon palete viran
Canavar lezzet pencere vişne
Cirit lüzum pano venüs
Coğrafya maden radyo vize
Final madalya rahat votka
Fotoğraf masa ritim zabıta
Funda miras ruh zamir
Hakem mantık rütbe zekâ
Hallaç narin şahane zavallı
Hatıra nazar şatafat zehir
Jelatin nesnel şehit zorba
Jips nezih şiir züğürt
Jöle nüfus şüphe zümre
* Bu kurala uymayan "ne, şişman, ver, var" sözcükleri Türkçedir.
Ver> ber, var >bar, şişman>şişmen sözcüklerin değişimiyle oluşmuştur.
İlk ve son iki harfi ünsüz olan sözcükler Türkçe değildir.
Örnekler :
Fren krisital lüks
Kral kreş prens
Tren program lens
Spor psikoloji feminizm
Flört staj form
Prova stopaj faks
İçinde ikiz ünsüz bulunan sözcükler Türkçe değildir.
Örnekler :
Millet mürekkep izzet
Şiddet hiddet minnet
Cennet himmet şirret
Cinnet iffet zillet
"b, c, d, g" ünsüzleriyle biten sözcükler Türkçe değildir.
Örnekler :
Sosyolog monolog hac
Mirac yad sac
İki ünlüsü yan yana bulunan sözcükler Türkçe değildir.
Örnekler :
Şair vaat şiir
Kainat şuur cemaat
Saat kanaat sait
Ziraat camii fiil
Büyük ünlü uyumuna uymayan sözcükler Türkçe değildir.
(Uyarı : -yor, -ken, -ki, -leyin, -mtrak ekleriyle uyumsuz olan Türkçe sözcüklerde ses değişimine uğrayarak büyük ünlü uyumuna ters düşen; anne, kardeş, elma ... gibi Türkçe sözcükler ve bileşik sözcükler hariç.)
Örnekler :
Dünya saniye zamir
Kitap şahit edat
Mani kâfi faiz
Küçük ünülü uyumuna uymayan sözcükler Türkçe değildir.
(Uyarı : -yor ekiyle çekimlenmiş fiillerle; çamur, yağmur, kabuk gibi "i,u" değişimine uğramış Türkçe sözcükler hariç.)
Örnekler :
Fotoğraf kitap horoz
Monolog mahir sismografya
Lâkin tarih biyolog
Comments